Gospodarka cyrkularna – jak robimy to w FIXIT?

Gospodarka cyrkularna jest opcją, którą zdecydowanie warto wziąć pod uwagę, kiedy się jest producentem sprzętu technologicznego, ale i kiedy jest się po prostu jego użytkownikiem. Jaki wpływ na rynek elektroniczny ma cyrkularność, na czym polega, jakie są jej korzyści i dlaczego jest tak ważna w XXI wieku? Oprócz znalezienia odpowiedzi na te pytania, dowiesz się, w jaki sposób w Fixit na co dzień praktykujemy zasady gospodarki obiegu zamkniętego.

Gospodarka cyrkularna ‒ co to takiego?

Rozmaite definicje hasła „gospodarka cyrkularna” w dość prosty sposób tłumaczą zjawisko, jakie możemy obserwować w ostatnim czasie na rynku. Polega ono na ograniczeniu wykorzystywania surowców naturalnych, energetycznych poprzez tworzenie zamkniętych obiegów, pętli na linii produkcja ‒ konsument ‒ utylizacja. Efektem tego jest używanie sprzętów elektronicznych dużo dłużej niż przewiduje to okres gwarancji. Gospodarka cyrkularna ma wielu zwolenników, choć wymaga nieco reorganizacji w obszarze pomysłów na technologie oraz sposoby jej produkcji. Cyrkularność w branży technologicznej jest także jednym z celów, które postawiła przed państwami członkowskimi Unia Europejska.

Słowa kluczowe: naprawa, recykling, refurbished

W gospodarce o obiegu zamkniętym liczy się zdolność ponownego wykorzystania urządzeń, które teoretycznie mogłyby znaleźć się już na śmietniku (i wielu przypadkach rzeczywiście tam niestety trafiają). Takie zmiany wiążą się z zaprogramowaniem innych modyfikacji już na poziomie projektowania sprzętu, jak i jego produkcji. O tym, czy warto kupować sprzęt refurbished pisaliśmy nie tak dawno ‒ dzisiaj jednak zaprezentujemy Ci, co dobrego może przynieść prowadzenie gospodarki w obiegu zamkniętym.

Korzyści z gospodarki zamkniętej

Zalet ponownego wykorzystywania sprzętu technologicznego jest cała masa. Przyjrzyjmy się zatem tym najbardziej kluczowym ‒ najpierw z perspektywy ogólnej oraz użytkownika.

• Redukcja elektrośmieci. Im więcej wykorzystamy ponownie z tego, co już zostało wyprodukowane, tym mniej śmieci wyrzucimy na składowiska. Według danych GUS w 2022 roku na jednego obywatela naszego kraju przypadało aż 355 kg śmieci komunalnych! W tym momencie stopień recyklingu sięga blisko 27%, a w perspektywie gospodarki obiegu zamkniętego ten procent może się stale podwyższać.
• Zrównoważone wykorzystanie surowców naturalnych. Złoto, srebro, miedź czy żelazo ‒ to tylko niektóre metale, jakie używane są do produkcji popularnych smartfonów. By nasze urządzenia były coraz lepsze jakościowo, lekkie, wydajne i miały atrakcyjne parametry, stosuje się również tzw. metale ziem rzadkich. Większy procent urządzeń oddanych do ponownego użytku, to możliwość wykorzystania po raz kolejny tych nietypowych składników, bez potrzeby ich wydobycia.
• Produkty wyższej jakości. Lata temu naprawy zepsutych urządzeń były na porządku dziennym: nikogo nie zaskakiwały, a i były opłacalne. Dzisiaj łatwiejsze od naprawiania jest wyrzucenie starego sprzętu i nabycie nowego. Istotną zmianą w gospodarce cyrkularnej jest wracanie do produkcji takich urządzeń, które będą trwalsze, wykonane z porządnych materiałów i przez wiele lat posłużą swoim właścicielom.
• Łatwiejszy dostęp do części zamiennych. Współczesne smartfony bardzo często nie mają już opcji wymiany baterii czy innych podzespołów. Cyrkularność zakłada projektowanie takich sprzętów technologicznych, z którymi nie będzie problemu w momencie awarii, do których łatwo znajdzie się części wymienne i każdy serwis ‒ nie tylko autoryzowany, jedyny i zagraniczny ‒ podejmie się naprawy.
• Tańszy serwis. Jeśli o serwisie mowa, to czynniki takie jak dostępność do części czy powszechny dostęp do dokumentacji producenckiej ułatwiają pracę serwisom na całym świecie. W związku z tym sam proces naprawy jest dużo tańszy i mniej skomplikowany. To z kolei może przekładać się na wyższy poziom tzw. customer service.

Czy to się opłaca? Cyrkularność okiem producenta

Jak widać na powyższych przykładach, korzyści funkcjonowania gospodarki cyrkularnej są oczywiste zarówno dla ekosystemu naszej planety, jak i dla konsumenta. Czy zatem producentom może się to również opłacić? Przecież “lepszy jakościowo produkt” będzie wymagał większego nakładu finansowego na etapie produkcji. Jest to prawda. Patrzeć należy jednak przyszłościowo. Lepszy produkt teraz, to mniej problemów serwisowych w czasie gwarancji, mniej kosztowny i łatwiej dostępny serwis pogwarancyjny, a co za tym idzie ‒ bardziej zadowolony i lojalny klient, który będzie miał świadomość, że marka X równa się trwałe i solidne wykonanie na lata. A przecież większość producentów marzy właśnie o takiej reputacji na rynku ‒ nie jednorazowej, ale stabilnej w dłuższym czasie.

„Mieć smartfona i jednocześnie go nie mieć” ‒ nowe modele biznesowe

Gospodarka o obiegu zamkniętym pociąga za sobą powstanie nowych modeli biznesowych, które zdają egzamin. Optymalna okazuje się polityka ekonomiczna polegająca na dzieleniu się urządzeniami oraz korzystaniu z nich bez konieczności ich zakupu na własność. Tego typu rozwiązanie sprawia, że człowiek, który potrzebuje przykładowo nowego laptopa do biura, może skorzystać z opcji jego wynajęcia na 2-3 lata. Po tym czasie zwraca sprzęt i wymienia go na modele nowszej generacji. Co się natomiast dzieje z oddanym urządzeniem? Trafia ono do odnowienia, wymienia się jego zużyte lub uszkodzone elementy, a następnie umieszcza się je z powrotem w obiegu.

Centrum serwisowe ‒ serce gospodarki o obiegu zamkniętym

Trzeba zauważyć, że wsparcie dla idei gospodarki cyrkularnej może płynąć nie tylko od producentów i świadomych konsumentów. Dużą rolę odgrywają tutaj serwisanci, działający według zasad zero waste lub less waste, a także zatrzymujący rozwój myśli „kup, użyj, wyrzuć”, wielokrotnie przez różnych ludzi stosowanej w kontekście produktów technologicznych. Fixit należy do takich centrów serwisowych, które w swojej misji mają działanie poprawiające funkcjonowanie środowiska naturalnego i nie tylko.

Co zatem robimy, aby wspierać gospodarkę obiegu zamkniętego? Oto przykłady:

• prowadzimy serwis zajmujący się zarówno obsługą napraw gwarancyjnych, jak i pogwarancyjnych;
• własne magazyny z częściami ‒ dzięki temu jest duża szansa, że znajdziemy potrzebne części dla Twojego urządzenia, nawet jeśli będzie to problematyczne dla samego producenta danego przedmiotu;
• refurbishment ‒ usługa ta pozwala odnawiać urządzenia, które następnie trafiają do użytkowników po korzystnej cenie i z zachowaniem sprawności kwestii technicznych;
• utylizacja ‒ w Fixit dbamy też o to, by wszelkie pozostałości naszej pracy, niewykorzystane części, których nie można wykorzystać w innym zleceniu, zostały odpowiednie posegregowane i trafiły we właściwe miejsca ich utylizacji;
• mówimy „stop” jednorazówkom ‒ i w kwestii sprzętu, i w przypadku opakowań plastikowych;
• drukarka nie działa tak często ‒ nie dlatego, że jest zepsuta (przecież potrafilibyśmy naprawić!), ale przez to, że ograniczamy wymóg drukowania rozmaitych dokumentów ‒ wystarczą nam wersje elektroniczne.

Gospodarka cyrkularna to powrót do dobrych jakościowo sprzętów, produkowanych na dłużej niż dwa lata okresu gwarancyjnego, w sposób który ma być bardziej uniwersalny dla różnych marek. Taka polityka nie tylko zminimalizuje zapotrzebowanie na akcesoria (np. ładowarki), ale i ułatwi dostęp do procesu naprawczego modeli różnych urządzeń technologicznych. W konsekwencji producenci mogą zdobywać rzesze nowych, zadowolonych klientów, a oni sami mają szansę cieszyć się sprawnością swoich urządzeń bezstresowo i przez rzeczywisty czas ich wydajności.